تأثیر تنش آبی و تغذیه سولفات روی بر توسعه ریشه و عملکرد چهار رقم گندم.

چکیده امروزه وظیفه افزایش تولید غذا با مقدار آب کم تر بخصوص در کشورهای دچار کمبود آب به یک نیاز جدّی تبدیل شده است. از جمله راه کارهای مقابله با این مشکل، افزایش بهره وری گیاه از آب از طریق کم آبیاری و مدیریّت تغذیه می باشد. در این پژوهش، با توجه به اهمیّت نقش ریشه در جذب آب، بررسی رشد ریشه گندم باکشت درون ستون های خاک و در اثر تلفیق تنش کم آبیاری و تغذیه روی با طرح کرت های خردشده چندعاملی انجام شد. عوامل آزمایش شامل مدیریت آبیاری (بدون تنش، تنش خفیف، نیمه شدید و شدید)، با و بدون تغذیه برگی سولفاتِ روی در چهار رقم گندم (کویر، روشن، چمران و قدس) بودند. صفات وزن دانه در هر بوته، حجم ریشه، عمق ریشه و سطح تجمّعی ریشه و بهره وری گیاه از آب اندازه گیری شد. نتایج نشان داد رقم های مذکور، در پاسخ به تنش رطوبتی، در رابطه با عمق ریشه عکس العمل معنی دار امّا غیرقابل توجّهی از لحاظ برنامه ریزی نشان دادند، لیکن حجم ریشه را با تنش های غیرشدید کاهش داده است. در میان ارقام مذکور، کویر و قدس با حجم ریشه کم تر عملکرد بهتری داشتند. در شرایط انجام تحقیق، تغذیه سولفات روی بر کاهش اثرات ناشی از تنش کم آبیاری اثر مثبتی داشت اما از لحاظ آماری معنی دار نبود. همچنین، نتایج نشان داد در تمامی ارقام مورد آزمایش مقدار بهره وری گیاه از آب در مدیریّت تنش نیمه شدید بطورچشم گیری بیشتر از سایر مدیریّت ها بوده است. با توجه به نتایج این پژوهش، اولویّت ارقام از لحاظ بهره وری به صورت زیر بدست آمد: کویر (61/0 کیلوگرم بر متر مکعَب)، قدس (52/0)، روشن (41/0)، چمران (25/0).